Wniosek o wpisanie warszawskich pomników Bohaterów Getta do rejestru zabytków
15 stycznia, 2024

Do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie wpłynął wniosek o wpis do rejestru zabytków dwóch warszawskich pomników Bohaterów Getta. Obydwa obiekty zlokalizowane są w samym sercu Muranowa – nazywanego przed wojną dzielnicą północną stolicy – przy placu Bohaterów Getta, naprzeciwko Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Pierwszy, skromniejszy pomnik wykonany według projektu Leona Suzina, odsłonięty został w 1946 roku. Drugi – ten, przy którym rokrocznie odbywają się najważniejsze uroczystości związane z rocznicą wybuchu powstania w getcie warszawskim – jest dziełem Natana Rapaporta, polskiego rzeźbiarza żydowskiego pochodzenia. Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 19 kwietnia 1948 roku, w piątą rocznicę wybuchu walk w dzielnicy zamkniętej.

Obydwa monumenty powstały na zlecenie Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, którego TSKŻ jest bezpośrednim spadkobiercą. W archiwach Towarzystwa znajduje się umowa zawarta między CKŻP a Rapaportem, w której zawarte są szczegóły odnośnie wyglądu, rozmiaru i umiejscowienia okazałej rzeźby. Kopię tego dokumentu w ręce Mazowieckiego Konserwatora Zabytków Jakuba Lewickiego przekazała Ewa Prończuk, sekretarz Zarządu Głównego TSKŻ.

„W imieniu prezesa TSKŻ Artura Hofmana i wszystkich naszych członków chciałabym powiedzieć, że jest to dla nas bardzo ważna chwila. Zwłaszcza z tego powodu, że jesteśmy sukcesorem Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, który podpisał umowę o dzieło z Natanem Rapaportem, który zaprojektował i nadzorował budowę pomnika Bohaterów Getta Warszawskiego. To dla nas bardzo wielki dzień, ważny dzień. Liczymy na to, że na najbliższe obchody powstania w getcie warszawskim w kwietniu bieżącego roku, będziemy mieli informację o tym, że oba obiekty zostały wpisane do rejestru zabytków” – mówiła Ewa Prończuk.

Złożenie wniosku było inicjatywą Muzeum Getta Warszawskiego, którą wsparło TSKŻ.