DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

O nas

Image

Towarzystwo Społeczno- Kulturalne Żydów w Polsce powstało 29 października 1950 roku z połączenia Centralnego Komitetu Żydów w Polsce i Żydowskiego Towarzystwa Kultury.

Nieliczni Żydzi, którzy przeżyli Zagładę stanęli przed dylematem: wyjeżdżać czy zostać w Polsce? Żadna z tych decyzji nie była łatwa. Ogromny szacunek dla ludzi z tamtego pokolenia budzi fakt, że osamotnieni i okaleczeni gotowi byli odbudowywać żydowskie życie w Polsce. Nie dotyczyło to tylko tych, którzy łączyli swoje lewicowe poglądy z budową socjalizmu, ale przede wszystkim tych, dla których Polska stanowiła ojczyznę w pełnym tego słowa znaczeniu. Byli oni tragicznym pokoleniem pragnącym trwać, kochać i budować nowe życie w nowej rzeczywistości. Chcieli być Żydami, mającymi poczucie własnej tożsamości narodowej i Polakami. TSKŻ stał się ostoją, w której Żydzi mogli kultywować swoją tożsamość narodową. Nowe życie, choć w cieniu Zagłady, stawało się faktem. 

Wśród wielu aspektów działalności TSKŻ jednym z priorytetowych była dbałość o ciągłość kultury i języka jidysz poprzez wydawanie książek i gazet oraz kultywowanie pamięci o najważniejszych postaciach kultury żydowskiej. Znając realia całkowitej asymilacji młodzieży żydowskiej, jeden z aktywistów – Bernard Mark, wyraził swoje zdanie: „Nie chodzi o to, by młodzież mówiła w języku żydowskim – niech ma do niego odpowiedni stosunek”. Jidysz w naturalny sposób był natomiast obecny na deskach teatrów żydowskich, zarówno profesjonalnych, jak i tych amatorskich działających przy TSKŻ oraz w bibliotekach i kołach czytelniczych przez nas prowadzonych.

TSKŻ był kontynuatorem działalności Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, w którym zaraz po wojnie, ocaleni z Zagłady mieli możliwość m. in. poszukiwania swoich bliskich. Nawiązane wtedy kontakty konsolidowały społeczność. Żydzi spotykali się w klubach TSKŻ nie tylko od święta, ale także spędzali ze sobą czas na co dzień. Każdy członek stowarzyszenia ma zapewne w pamięci bywalców klubu, grających w karty, szachy, domino, a także komentujących codzienną rzeczywistość, spotkania te stanowiły swoisty rytuał. Do klubów nie przychodzili wyłącznie członkowie organizacji, lecz także niezrzeszeni Żydzi i zaprzyjaźnieni Polacy.

"TSKŻ to było takie miejscem bez którego nie wyobrażam sobie, jak odnaleźliby się polscy Żydzi. Przecież podczas wojny potracili wszystko: rodziny, czasem: dzieci, cały dorobek. A kiedy wrócili do Polski to właśnie TSKŻ dawał szansę na oddech, chwilowe wyluzowanie, nabranie dystansu. I spotkanie ludzi, którzy przeszli przez podobne doświadczenia"
–Larissa Baldovin

TSKŻ organizował różnego rodzaju koła zainteresowań: muzyczne, plastyczne, teatralne, szachowe, fotograficzne. Ta forma działalności najbardziej przyciągała młodzież, która realizowała swoje zainteresowania w Klubach Dziecięco-Młodzieżowych. Dziś wielu członków TSKŻ powraca w rozmowach do ciepłych wspomnień z tamtego okresu. KDM-y szczyciły się wykwalifikowaną kadrą instruktorów, pedagogów i wychowawców prowadzących zajęcia, cenionych zarówno przez rodziców, jak i dzieci. Młodzi ludzie organizowali sobie wolny czas urządzając prywatki, na których grały zespoły bigbitowe tworzone przez nich samych.  Dla młodego pokolenia klub stanowił drugi dom. Najważniejszym wydarzeniem w ciągu roku, na które czekali młodzi Żydzi, a które wpływało na tworzenie bardzo silnych więzów, trwających kolejne dziesięciolecia były kolonie.

 

TSKŻ zajmował się także działalnością wydawniczą. Najważniejszą codzienną gazetą było „Fołks-Sztyme” wydawane w języku jidysz, po kilku latach zostało rozszerzone o dodatek w języku polskim, zatytułowany „Nasz Głos”. Dodatek ten adresowany był przede wszystkim do młodzieży. Od 1991 roku wydajemy pismo „Słowo Żydowskie – Dos Jidisze Wort”.  W naturalny sposób, przez całe lata gazeta żydowska stanowiła źródło informacji dotyczących życia społeczności skupionej w TSKŻ. Jednocześnie, dla Żydów mieszkających za granicą, była i nadal jest łącznikiem z życiem żydowskim w Polsce. Swoistym fenomenem na skalę światową było wydawnictwo Jidysz Buch. Założone zostało w 1947 roku, a kilka lat później weszło w struktury TSKŻ i stanowiło jego nieodłączną część, aż do 1968 roku. W tym czasie opublikowanych zostało około 350 tytułów w języku jidysz, w tym dzieła największych klasyków żydowskich (Icchaka Lejbusza Pereca, Szolema Alejchema) oraz tłumaczenia wielkiej literatury polskiej i światowej. Wydawano książki twórców żyjących współcześnie (m.in.: Eljasza Rajzmana, Hadasy Rubin, Jakuba Zonszajna, Dawida Sfarda czy Lejba Olickiego) a także podręczniki do nauki języka żydowskiego oraz wspomnienia ocalałych z Zagłady. Nakłady w liczbie około miliona egzemplarzy wydrukowanych przez Jidysz Buch trafiały do rąk czytelników na całym świecie.

Image

Ciosem dla TSKŻ jak i całej społeczności żydowskiej w Polsce był Marzec 1968 roku. Wydarzenia te oraz masowa emigracja polskich Żydów sprawiła, że w latach siedemdziesiątych – kiedy bujne dotąd życie towarzyskie, kulturalne i artystyczne niemal zamarło – TSKŻ musiał skupić się na bardziej społecznej części swojej działalności. Zadbać o starzejących się rodziców emigrantów marcowych, którzy pozostali sami, bez nadziei na szybkie spotkanie z bliskimi, zobaczenie wnuków i powrót do względnej (znanej) normalności. Właśnie wypełnieniem tej wyrwy musiały zająć się władze lokalnych oddziałów TSKŻ


"Dla tych, którzy nie wyjechali, musieliśmy u nas w Klubie stworzyć atmosferę domu. To tu spotykała się teraz ich „przyszywana” rodzina, przecież dzieci nie było a oni nie mieli siły ani pieniędzy, żeby wyjechać odwiedzić wnuki
"
– Róża Król 

Image

 

W czasie swojej 70-letniej aktywności TSKŻ kierował swoją uwagę nie tylko na działalność klubową, ale był otwarty na współpracę z innymi organizacjami i instytucjami. Popierał i nadal popiera cenne inicjatywy społeczne, służące wzmacnianiu roli kultury żydowskiej, kreując przedsięwzięcia kulturalne i społeczne, wspiera finansowo wydawnictwa, wystawy, placówki muzealne i biblioteki. Pamiętamy również o podtrzymywaniu kontaktów z emigracją marca ’68,

TSKŻ ma poczucie wielkiej odpowiedzialności za kultywowanie pamięci o tragedii Zagłady, co czyni od początku swojego istnienia. Najważniejszą rocznicą, której towarzystwo jest strażnikiem, jest rocznica Powstania w Getcie Warszawskim. Każdego roku pod pomnikiem na warszawskim Muranowie członkowie TSKŻ gromadzą się, aby oddać hołd bohaterskim powstańcom. oddziały TSKŻ uczestniczą w uroczystościach rocznicowych organizowanych w byłych niemieckich obozach zagłady a także w obchodach rocznicy pogromu kieleckiego i nocy kryształowej. Od 2011, jesteśmy organizatorem cyklicznego wydarzenia „Dni Pamięci” w Łodzi, wpisanego w obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. 

Mając świadomość jak niewielka grupa Żydów mieszka dzisiaj w Polsce, szczególny nacisk kładziemy na działalność integracyjną, którą traktujemy jako swoją powinność. Ważnym elementem działań jest podtrzymywanie tradycji w nowoczesnym rozumieniu tego słowa, które przejawia się we wspólnym celebrowaniu świąt. Szczególnie lubianą imprezą jest Wielki Rodzinny Piknik w „Śródborowiance” organizowany z okazji Dnia Niepodległości Izraela, dzięki któremu możliwe jest spotkanie członków TSKŻ z oddziałów w całej Polsce.

Image
0

ROK ZAŁOŻENIA

0 lat

DZIAŁALNOŚCI

0

ODDZIAŁÓW

0

CZŁONKÓW

Obecnie TSKŻ posiada 14 oddziałów. Transformacja ustrojowa w 1989 r. przyniosła zauważalne zmiany także w środowisku żydowskim – pojawiły się nowe organizacje i nowi ludzie. W tym kontekście Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce jest największą organizacją żydowską, mającą dużą bazę lokalową i wieloletnią praktykę w pracy na rzecz społeczności żydowskiej. Z myślą o członkach organizacji oraz jej sympatykach wydawany jest jedyny w Polsce dwujęzyczny miesięcznik społeczno-kulturalny „Słowo Żydowskie / Dos Jidisze Wort”, po polsku i w jidysz. 

Organizacją kieruje dziewięcioosobowy Zarząd Główny wybierany przez Walny Zjazd Delegatów. Zarząd koordynuje też pracę oddziałów TSKŻ, które posiadają własne, lokalne zarządy. TSKŻ dysponuje także własnym Ośrodkiem Szkoleniowo-Wypoczynkowym „Śródborowianka” w Otwocku, położonym wśród sosnowych lasów, na skraju Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Jest to miejsce regularnych spotkań społeczności żydowskiej z całego kraju, latem zaś przyjeżdża tu wypoczywać wielu Żydów, którzy kiedyś opuścili Polskę. Ośrodek ten odgrywa ważną rolę w procesie integracji rozproszonego środowiska żydowskiego.

Mimo to, że dziś społeczność żydowska w naszym kraju nie jest tak liczna jak niegdyś, nadal ma przed sobą wiele celów i zadań do realizacji. Kilkuwiekowa obecność Żydów na ziemiach polskich spowodowała powstanie ważnych związków między obiema kulturami – żydowską i polską. Utrwalenie i zachowanie dziedzictwa kulturowego polskich Żydów jest niezwykle ważne, podobnie jak dalsze rozwijanie i popularyzowanie kultury żydowskiej zarówno wśród Żydów, jak i Polaków. Udział w tym procesie jest najważniejszym zadaniem stojącym dzisiaj przed Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym Żydów w Polsce.

Możesz wesprzeć działania TSKŻ przekazując darowiznę na działalność statutową

Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce

Bank PKO BP SA

Nr konta 03 10201097 0000 7502 0287 4675

W tytule: „darowizna na cele statutowe”

POBIERZ NASZ STATUT

POZNAJ NASZE WŁADZE