by tskzSerdecznie zapraszamy do udziału w 24. edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej Simcha. W tym roku mamy ogromną przyjemność być partnerem Festiwalu i współorganizatorem części wydarzeń. Tegoroczna Simcha rozpocznie się 30 lipca i potrwa do 5 sierpnia. Festiwal odbędzie się tradycyjnie w Synagodze Pod Białym Bocianem oraz innych lokalizacjach Dzielnicy Wzajemnego Szacunku.
W programie m.in. wiele ciekawych spotkań autorskich, znakomity blok koncertowy, który zostanie otwarty występem ukraińskiego zespołu Kommuna Lux z Odessy. Nie zabraknie również tradycyjnego Jarmarku Żydowskiego, warsztatów, seansów filmowych, spacerów z przewodnikami i wielu rozmaitych atrakcji dla dorosłych i dla dzieci.
Motywem przewodnim tegorocznego Festiwalu Kultury Żydowskiej Simcha jest opowieść o życiu Żydów na Kresach Wschodnich – ziemiach dawnej Rzeczypospolitej a obecnych terenach Litwy, Białorusi i Ukrainy. Z tej okazji na otwarcie Festiwalu organizatorzy zaprosili Kommunę Lux – zespół z Odessy w Ukrainie o niepowtarzalnym stylu łączącym muzykę klezmerską z Odessa Gangsta Folk. Zespół zagra po raz pierwszy we Wrocławiu – to występ, którego nie można ominąć! W programie znajdziemy także wykład „Ukraina – żydowski raj i piekło (XVI w. – XX w.)”, który 2 sierpnia wygłosi prof. Leszek Ziątkowski. Jednak, mimo wojny w Ukrainie i tak trudnych czasów, wrocławski Festiwal chce zachować również swój główny przekaz i – jak co roku – stać się dla wszystkich chętnych pretekstem do pełnego tolerancji, solidarności i radości wspólnego spędzania czasu oraz budowania dialogu międzykulturowego i szerzenia wiedzy o żydowskich tradycjach i kulturze. W języku hebrajskim Simcha oznacza przecież radość!
W tym roku dużą część programu stanowią spotkania autorskie wokół książek o tematyce żydowskiej. 2.08. o 17.00 w Auli Katedry Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Joanna Degler (Lisek) poprowadzi spotkanie z Mirą Krum-Ledowską, autorką książki „Królewna z kukurydzy” (Wydawnictwo Kol lsze Publikacje). W tej książce pisarka z dystansem, chwilami z ironią, ale i ze wzruszeniem oraz czułością prowadzi nas przez obrazy ze swojego życia. Od walki o przetrwanie w czasie wojny, przez powojenne lata w Jeleniej Górze i we Wrocławiu, bolesny dla niej wyjazd z Polski, kibuce i wojsko izraelskie, pracę nauczycielki aż do polskiej księgarni w Tel Awiwie. Z kolei 4.08. o 17:00 w Klubokawiarnia Mleczarnia będzie okazja, by wysłuchać rozmowy Uli Rybickiej (z Żydoteki) z Rafałem Hetmanem – reporterem, autorem głośniej książki „Izbica, Izbica” ( Wydawnictwo Czarne) opowiadającej o wojennych losach podlubelskiego miasteczka. Książka Hetmana była nominowana do Nagrody Historycznej „Polityki” oraz znalazła się w finale Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Podczas Simchy usłyszymy jeszcze o innym nagrodzonym dziele literackim, czyli o jednej z najgłośniejszych powieści izraelskiego prozaika Dawida Grosman pt. „Wchodzi koń do baru” (Znak Literanova), za którą autor otrzymał prestiżową Nagrodę Bookera. Dyskusję wokół tej publikacji poprowadzi również Ula Rybicka w ramach Klubu Książki Żydowskiej, realizowanego przez Żydotekę. Na to spotkanie należy się wybrać 3.08. o 17:00 do Mleczarni.
W tegorocznym programie ważnym punktem są również propozycje wspólnego spędzania czasu w plenerze, takie jak: Śniadanie Izraelskie w Ogrodzie Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu, wieczorne warsztaty tańców żydowskich oraz niedzielny tradycyjny Jarmark Żydowski na dziedzińcu Synagogi Pod Białym Bocianem. Festiwal rozpocznie się od Śniadania Izraelskiego (sobota 30.07, 10.00-14.00) w klimatycznym Ogrodzie Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu, gdzie śniadaniowe specjały kuchni izraelskiej serwować będą twórcy cateringu Wege Roots. Podczas tego piknikowego spotkania czeka nas wiele atrakcji takich jak m.in.: „BAŁAGAN, CZYLI ŻYDOWSKI MISZ-MASZ” – prezentacja krótkich formy literacko-artystycznych z udziałem publiczności, które poprowadzi Tomasz Kwietko-Bębnowski z wrocławskiego oddziału Towarzystwa Społeczno Kulturalnego Żydów w Polsce, warsztaty tańców żydowskich z Dorotą Kapustą, warsztaty kaligrafii hebrajskiej dla dzieci prowadzone przez Sylwię Lubiejewską (zapisy@proarte.org.pl, wstęp wolny) lub warsztaty plastyczne dla dorosłych – wymalowany symbol z Marzeną Domitrz-Fortun (zapisy@proarte.org.pl, wstęp wolny).
Jarmark Żydowski, spacery z przewodnikiem, filmy, warsztaty
W niedzielę 31 sierpnia zdecydowanie nie można ominąć całodziennego (od 10:00 do 20:00), tradycyjnego, barwnego Jarmarku Żydowskim na dziedzińcu Synagogi Pod Białym Bocianem. Czekać tam będą wystawcy i restauratorzy oferujący żywność koszerną, produkty ekologiczne, rękodzieło, sztukę, zabawki, ubrania, pamiątki a nawet naturalne kosmetyki z Morza Martwego. W czasie Jarmarku można wziąć udział w dodatkowych atrakcjach – warsztaty z edukacji międzykulturowej międzyreligijnej dla rodzin poprowadzą Eliza Gaust i Dawid Gurfinkiel z łódzkiego Stowarzyszenia HaKoach (zapisy@proarte.org.pl, wstęp wolny). Inną propozycją, w której mogą wziąć udział całe rodziny będą warsztaty piosenki jidysz z Sylwią Lubiejewską ze Szkoły Tikkun Olam (wstęp wolny, bez zapisów). W niedzielę o 16.00 czeka nas pierwszy spacer z przewodnikiem pt. „Żydowski przystanek – Wrocław”, na który obowiązują zapisy (zapisy@proarte.org.pl). Poprowadzi go dr Anna Kałużna z Judaistyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Wędrując wspólnie z nią ulicami Wrocławia usłyszymy m.in. o Żydowskim Seminarium Teologicznym, do którego ściągali studenci z całej Europy i o miejscach, gdzie mieszkali słynni naukowcy, artyści, kolekcjonerzy, biznesmeni, filantropi żydowskiego pochodzenia a w końcu także o tym, jak po drugiej wojnie światowej odbudowywało się tutaj żydowskie życie. Inną propozycją jest spacer literacko-historyczny na południu Wrocławia pod hasłem „Julius Schottländer i żydowscy kolekcjonerzy sztuki”. Tą ścieżką pójdziemy w środę 3.08 o 18.00 z Tamarą Włodarczyk, a Tomasz Kwietko-Bębnowski /TSKŻ Oddział Wrocław/ wzbogaci spacer czytaniem fragmentów literackich (zapisy@proarte.org.pl, wstęp wolny). Ogromną popularnością cieszy się także oprowadzenie po Dzielnicy Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań, które prowadzi prof. dr hab. Adam Jezierski z Uniwersytetu Wrocławskiego (5.08., 16:00. Wstęp wolny, bez zapisów). Natomiast Ci, którzy są ciekawi wyglądu i historii Synagogi Pod Białym Bocianem powinni wybrać się 1.08. o 15:30 na zwiedzanie z Jerzym Kichlerem z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu (zapisy@proarte.org.pl, wstęp wolny). Niemniej ciekawym kierunkiem jest Stary Cmentarz Żydowski przy ul. Ślężnej 37/39. Tam wycieczkę (4.08, 16:00) poprowadzi Aneta Ziółkowska z Muzeum Miejskiego Wrocławia, obowiązują zapisy (zapisy@proarte.org.pl, wstęp wolny).
Nowością na tegorocznym Festiwalu będzie słuchowisko! W niedzielę 31.07 o 17:30 w Mleczarni publiczność wysłucha słuchowiska „Żydowski kalejdoskop radiowy”, które przeniesie nas w świat życia artystycznego dwudziestolecia międzywojennego. Będzie to próba ożywienia świata, który przeminął, ale który może zaistnieć w naszej wyobraźni dzięki magii radia. W słuchowisku, mającym formę fikcyjnej audycji radiowej, na falach eteru spotkamy się z Adim Rosnerem, Adamem Astonem, Michałem Waszyńskim, Tamarą Łempicką i Januszem Korczakiem. Akcja będzie się toczyć przy dźwiękach wspaniałych, oryginalnych utworów muzycznych z tamtego okresu. „Żydowski kalejdoskop radiowy” został zrealizowany w tym roku przez Radio Gdańsk, w ramach Festiwalu Kultury Utraconej zorganizowanego przez Muzeum II Wojny Światowej. Prezentacja słuchowiska będzie połączona ze spotkanie z jego reżyserem – Arturem Hofmanem, z którym rozmowę poprowadzi Tamara Włodarczyk (TSKŻ Oddział Wrocław). Kolejną okazją do wysłuchania niezwykle ciekawych opowieści w wykonaniu Tamary Włodarczyk będzie obywający się dzień później (w poniedziałek 1.08 o 17:30) 17:30 niecodzienny multimedialny wykład „Artyści żydowscy w filmie polskim okresu dwudziestolecia międzywojennego”. Punktem wyjścia do tej opowieści będą największe szlagiery muzyczne przedwojennego kina, których autorami byli twórcy żydowscy – tacy jak Henryk Wars, Marian Hemar, Alfred Schütz i Konrad Tom. Usłyszymy je w przedwojennych, oryginalnych nagraniach w wykonaniu m.in. Adama Astona i orkiestry Henryka Golda. Nie zabraknie też informacji o najwybitniejszych filmach złotej ery kina jidysz, które stanowiło w tamtym okresie ważną część polskiej kinematografii.
Jak co roku podczas Simchy nie zabraknie także ciekawej wystawy. Tym razem na Emporze Synagogi Pod Białym Bocianem zostanie zaprezentowana wystawa „LUDZIE OD SCHMITZLERA. MIESZKAŃCY PRZEDWOJENNEGO ŚNIATYNIA” a jej otwarciu w niedzielę 31.07 o 19.00 będzie towarzyszył wykład Anatola Kaszena. Ekspozycja jest poświęcona tożsamości na pograniczu kulturowym oraz relacjom między mieszkańcami różnych narodowości, na przykładzie historii Śniatynia, miasteczka w Galicji Wschodniej. Została przygotowana przez Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie we współpracy z Instytutem Historii PAN oraz Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie.
Tradycyjnie podczas Simchy odbywać będą się także warsztaty językowe. W tym roku będzie to język hebrajski, jidysz oraz ladino – zajęcia są otwarte, bez zapisów.
Koncerty: Kommuna Lux z Ukrainy i najlepsi polscy wykonawcy muzyki żydowskiej
Blok koncertowy tegorocznej Simchy zacznie się w sobotę 30 lipca od tradycyjnej Klezmerskiej Hawdali, czyli wyjątkowego, niezwykle energetycznego koncertu – tym razem w wykonaniu zespołu Kommuna Lux z Ukrainy, który po raz pierwszy zagra we Wrocławiu i zaprezentuje nam gangsta folk prosto z Odessy. Publiczność – jeszcze przed wejściem muzyków na scenę – będzie miała okazję uczestniczyć w tradycyjnej żydowskiej ceremonii hawdali, czyli rozdzielenia czasu świątecznego od czasu powszedniego na zakończenie Szabatu. W kolejnych dniach na festiwalowej scenie w Synagodze Pod Białym Bocianem wystąpią znakomici polscy wykonawcy muzyki żydowskiej. Usłyszymy Simchowy Koncert Rotariański w wykonaniu Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej, zespół Yaron Trio, który zaprezentuje prapremierowy program „Carmina Judaica”, porywający zespół Kinder Yorn z muzycznymi opowieściami z żydowskiego miasteczka, a także najpiękniejsze pieśni żydowskie w wykonaniu Magdy Brudzińskiej. Blok koncertowy zakończy wyjątkowy występ jedynego w Polsce chóru synagogalnego – Chóru Synagogi Pod Białym Bocianem pod dyrekcją Stanisława Rybarczyka, który wraz wybitnym muzykiem z Piotrem Baronem wykona program „Jazzowe inspiracje”. Ze szczegółowym opisem bloku koncertowego można zapoznać się na stronie www.simcha.art.pl
Sprzedaż biletów na wszystkie koncerty prowadzona jest online w serwisie www.ticketmaster.pl oraz w sieci sklepów Media Markt w całej Polsce, w Centrum Informacji Turystycznej i Rowerowej (ul. św. Antoniego 8) oraz na 2 godziny przed koncertem w Synagodze Pod Białym Bocianem.
Jak co roku obejrzymy także filmy! Kino Simcha będzie działało codziennie o 20.30 w Mleczarni Pokazy filmowe odbędą się dzięki współpracy z Fundacją Kamera Davida/Warsaw Jewish Film Festival oraz z Ambasadą Izraela w Polsce, wstęp jest bezpłatny. Wprowadzenie do filmu każdego wieczoru przygotuje kulturoznawczyni Agata Janikowska z Uniwersytetu Wrocławskiego. Repertuar Kina Simcha znajdziemy w programie na www.sicha.art.pl.
Festiwal tradycyjnie zakończy się otwartym dla wszystkich nabożeństwem na powitanie Szabatu Kabalat Szabat w Synagodze Pod Białym Bocianem (5.08., 19.30). W tym roku poprowadzi je Jerzy Kichler (członek zarządu GWŻ we Wrocławi) oraz kantor Marek Marosanyi.
Program towarzszący
W tym roku Festiwalowi Kultury Żydowskiej Simcha towarzyszy również atrakcyjny program towarzyszący.
Jedną z propozycji jest program Move On Together Israeli Way, którego inicjatorką we Wrocławiu jest Patrycja Zasławska. To seria warsztatów poświęcona Izraelskim technikom ruchu, które rewolucjonizują współczesne podejście do tańca, relacji z ciałem oraz naszym otoczeniem. Wszystkie metody czerpią inspiracje z filozofii żydowskiej: celebrację życia i tworzenie więzi z otaczającym nas światem. Prezentowane techniki to m.in. Gaga, Metoda Ilana Leva, Movement, Metoda Feldenkraisa, Izraelski folklor oraz Research. Zajęcia będą odbywać się w Studio na Grobli w dniach od 3 do 7 sierpnia, obowiązują karnety. Projekt realizowany jest w ramach współpracy z Nevatim – The Jewish Agency for Israel in Germany oraz instytucjami partnerskimi: Hillel Polska, Festiwal Kultury Żydowskiej Simcha, Instytut im. Jerzego Grotowskiego. O szczegółach i cenach przeczytamy tutaj: https://www.facebook.com/events/774613233695911
Druga propozycja z programu towarzyszącego Festiwalowi Simcha jest skierowana do dzieci.
Wrocławski CHEDER to półkolonie dla dzieci organizowane przez Niepubliczną Prywatną Szkołę Podstawową Tikkun Olam od 26 do 31 lipca. Cheder (z hebr. חדר -pokój) to nazwa elementarnej, religijnej szkoły żydowskiej. Organizatorzy postanowili połączyć tradycję z nowoczesnością i dzieci w wieku od 8 do 12 lat zaprosić do udziału w czterodniowym projekcie – szkole żydowskiej. Nie będą to jednak tradycyjne szkolne lekcje! W miłej i luźnej atmosferze dzieci uwolnią kreatywność podczas zajęć plastycznych, kulinarnych, muzycznych a nawet teatralnych. Dzięki obecności tłumaczy j. angielskiego oferta skierowana jest nie tylko do polskojęzycznych uczestników! Celem wrocławskiego „chederu” jest przybliżenie dzieciom bogatej kultury żydowskiej, nierozerwalnie związanej zarówno z historią Wrocławia, jak i Polski. Edukatorki ze Szkoły Tikkun Olam prowadzące zajęcia to: Sylwia Lubiejewska, Marzena Domitrz-Fortuna, Justyna Figurska, Ada Zjawin – wolontariuszka, tłumaczka języka angielskiego oray Lena Wentland-Zjawin – edukatorka i menedżerka szkoły Tikkun Olam.
O szczegółach i cenach można przeczytać tutaj: https://www.facebook.com/events/740003670663003?ref=newsfeed
Szczegółowy program 24. Festiwalu Kultury Żydowskiej Simcha znajduje się na www.simcha.art.pl. Na większość wydarzeń (poza koncertami) wstęp jest bezpłatny.
Organizatorem Festiwalu jest Fundacja Pro Arte 2002.
Projekt jest współfinansowany przez: Gminę Wrocław, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, The Taube Foundation for Jewish Life & Culture, Ambasadę Izraela w Polsce, Fundację PZU i Towarzystwo Społeczno- Kulturalne Żydów w Polsce.
