1 marca 2023 roku została uroczyście otwarta, w siedzibie Kutnowskiego Domu Kultury, czasowa wystawa edukacyjna pt. „Byli naszymi sąsiadami – kutnowscy Żydzi” zrealizowana w ramach projektu dofinansowanego przez Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Trwała o miesiąc dłużej, niż przewidywał projekt czyli do 31 maja 2023 roku. Wernisaż wystawy prowadziła pomysłodawczyni i koordynatorka projektu, a jednocześnie jej autorka – Bożena Gajewska – regionalistka, Liderka Dialogu, członkini Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej. TSKŻ miał zaszczyt objąć patronatem ten projekt.
Podczas wernisażu głos zabrali: Marszałek Województwa Łódzkiego – Robert Baryła, Przewodniczący Rady Miasta Kutno – Mariusz Sikora wraz z Zastępcą Prezydenta Miasta – Jackiem Boczkaja, Dziekan Kutnowski – ks. dr Jerzy Swędrowski, Wójt Gminy Kutno – Justyna Jasińska wraz z Sekretarzem Gminy Kutno – dr Jackiem Saramonowiczem, w imieniu Artura Hofmana – prezesa Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce – Magdalena Majsterkiewicz. Z ogromną uwagą i wzruszeniem słuchali zgromadzeni słuchali słów Rodziny Haliny Rotstein – mieszkanki Kutna, która została zamordowana w Treblince wraz z personelem i chorymi dziećmi ze szpitala w warszawskim getcie, w którym pracowała. Uratowało się czworo Jej dzieci, przeszmuglowanych z warszawskiego getta.
Wernisaż wystawy zaszczycili swoją obecnością goście spoza Kutna – Katarzyna Jakubowicz i Małgorzata Waszczuk – reprezentujące Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Rodzina Haliny Rotstein z Warszawy, Marek Brand z żoną z łódzkiego Oddziału TSKŻ. Obecni byli także: Rafał Grabski – dyrektor Biura Poselskiego Pauliny Matysiak, Radni Rady Miasta Kutno, Członkowie Kutnowskiej Rady Pamięci Narodowej, Iwona Kaca – dyrektor Delegatury Kuratorium Oświaty w Łodzi z siedzibą w Kutnie, dr Michał Adamski – Naczelnik Wydziału Kultury, Promocji i Rozwoju Miasta w Urzędzie Miasta Kutno.
Współorganizatora projektu reprezentowała Elżbieta Pajor – starszy kustosz w kutnowskim oddziale Archiwum (w imieniu dr Tomasza Piekarskiego – dyrektor Archiwum Państwowe w Płocku. Obecni byli Partnerzy w projekcie: Magdalena Konczarek – dyrektor Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Stefana Żeromskiego w Kutnie; Grzegorz Skrzynecki – dyrektor Muzeum Regionalne w Kutnie; Radosław Rojewski – dyrektor Kutnowskiego Domu Kultury. Przybyli dyrektorzy i przedstawiciele szkół podstawowych i średnich w naszym mieście.
Obecne były przedstawicielki Organizatora projektu, członkinie zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej – prezes Julianna Barbara Herman i sekretarz Elżbieta Żółtowska.
Projekt promowały kutnowskie media, które z wielką przychylnością odnoszą się do społecznikowskich działań regionalistycznych. Przedstawiciele mediów obecni byli na wernisażu wystawy.
W wernisażu wzięło udział około 100 osób.
Zebrani wysłuchali pieśni o Kutnie skomponowanej przez Issachara Mirona Michrovskiego – mieszkańca Kutna, pt. „Miasto, które znałem”, którą przysłała Jego Rodzina, byśmy mogli jej wysłuchać. Tekst hebrajski napisał Chaim Hefer, a angielski Lan O’Kun. Tłumaczenie z języka angielskiego wykonała nieodpłatnie Elżbieta Gontarek.
Krzysztof Ryzlak odczytał wiersz pt. „Kutno, moje rodzinne miasto” napisany przez Mirel Erdberg-Szatan z Montrealu, zamieszczony w Księdze Pamięci Kutna, przetłumaczony z języka angielskiego przez Elżbietę Gontarek.
Dr Janusz Pawlak wygłosił wykład wprowadzający do wystawy, w obrazowy sposób opowiadając o historii społeczności żydowskiej w Kutnie i interesujących i zasłużonych postaciach.
Podczas wernisażu wystawy można było spróbować Hamantasches, upieczonych przez autorkę wystawy.
W okresie od 1 marca do 30 kwietnia wystawę zwiedziło ponad 600 uczniów kutnowskich szkół, których oprowadziłam po wystawie omawiając poszczególne plansze i przedstawiając historię kutnowskich Żydów.
16 maja 2023 roku wystawę zwiedzili goście z różnych stron świata (około 30 osób), w tym Potomkowie kutnowskich Żydów. Odwiedzali miasta i miasteczka centralnej Polski w ramach wizyty ADJCP – Memorial Tour „We are from here”.
Bożena Gajewska
Koordynatorka projektu pt. „Byli naszymi sąsiadami – kutnowscy Żydzi”
Członkini Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej
Liderka Dialogu