by tskz[:pl]
19 kwietnia o godz.12:00, przy licznym udziale przedstawicieli organizacji kombatanckich, członków społeczności żydowskiej, Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, przedstawicieli Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawiciela Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, przedstawicieli Rządu, Sejmu oraz Senatu, reprezentantów klubów parlamentarnych i partii politycznych, przedstawicieli władz centralnych i samorządowych, prezydenta miasta stołecznego Warszawy, przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, reprezentantów instytucji kultury a przede wszystkim mieszkańców Warszawy uczciliśmy 76. Rocznicę Wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim.
W samo południe, w hołdzie bohaterom zawyły syreny. Uroczystości rozpoczęły się hymnem bojowników getta, który wykonał Chór Dziecięcy Miasta Łodzi. Po uroczystym złożeniu wieńców, naczelny rabin RP Michael Schudrich odmówił modlitwę za zmarłych – Kadysz. Na zakończenie chór wykonał pieśń “Warszawo ma”.
Po zakończeniu głównych uroczystości, ruszyliśmy w Marszu Szlakiem Pamięci Powstańców (Pomnik Bohaterów Getta-Właz,Pomnik Żegoty, płyta upamiętniająca Szmula Zygielbojma, Bunkier Anielewicza, tablica upamiętniająca Pawła Frenkla, Umschlagplatz).
Tego dnia kwiaty złożyliśmy także: przy ul. Grzybowskiej 5a – w miejscu śmierci Pawła Frenkla; przy Murze Getta – Sienna 55; przy Pomniku Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego, ul. Prosta 51.
W tym roku po raz pierwszy współorganizatorem uroczystości było Muzeum Getta Warszawskiego.
Poniżej przytaczamy słowa prowadzącego uroczystość – Andrzeja Ferenca:
“Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, od pierwszych lat powojennych dba o pamięć o Bohaterach Getta Warszawskiego, którzy jako pierwsi w Europie podjęli zbrojny zryw przeciwko niemieckiemu okupantowi, walcząc z bronią w ręku o godną śmierć.
Marek Edelman, jeden z przywódców powstania wspominał:
„Trzeba było, żeby ogół to zrozumiał. Trzeba było tym wszystkim zbitym i zgnębionym ludziom powiedzieć, trzeba było im pokazać, że przecież mimo wszystko i wbrew wszystkiemu jesteśmy jeszcze zdolni do tego żeby podnieść głowę.”
Powstanie w Getcie Warszawskim to także polskie powstanie. Dała temu wyraz odezwa Żydowskiej Organizacji Bojowej, która wzywała Polaków do wspólnoty braterstwa broni i walki o wolność. Przypomnijmy te słowa:
Polacy, Obywatele, Żołnierze Wolności.
Wśród huku armat, z których armia niemiecka wali do naszych domów, do mieszkań naszych matek, dzieci i żon;
Wśród terkotu karabinów maszynowych, które zdobywamy w walce na tchórzliwych żandarmach i S.S.-owcach;
Wśród dymu pożarów i kurzu krwi mordowanego ghetta Warszawy – my – więźniowie ghetta – ślemy Wam bratnie serdeczne pozdrowienia.
Wiemy, że w serdecznym bólu i łzach współczucia, że z podziwem i trwogą o wynik tej walki przyglądacie się wojnie, jaką od wielu dni toczymy z okrutnym okupantem.
Lecz widzicie także, że każdy próg ghetta, jak dotychczas, tak i nadal będzie twierdzą, że może wszyscy zginiemy w walce, lecz nie poddamy się; że dyszymy, jak i Wy żądzą odwetu i kary za wszystkie zbrodnie wspólnego wroga.
Toczy się walka o Waszą i naszą Wolność.
O Wasz i nasz – ludzki, społeczny, narodowy – honor i godność.
Pomścimy zbrodnie Oświęcimia, Treblinek, Bełżca, Majdanka.
Niech żyje braterstwo broni i krwi walczącej Polski!
Niech żyje Wolność!
Śmierć katom i oprawcom!
Niech żyje walka na śmierć i życie z okupantem!
Dla Żydów, obywateli Rzeczypospolitej, sięgających po broń symbolem ich walki stały się także flagi: biało – czerwona oraz biało – niebieska, które zawisły w kwietniu 1943 roku na pl. Muranowskim gdzie zaciekły bój stoczył Żydowski Związek Wojskowy.
Dlatego dziś wspominamy wszystkich walczących – zarówno członków Żydowskiej Organizacji Bojowej na czele z Mordechajem Anielewiczem, Icchakiem Cukiermanem oraz Markiem Edelmanem jak i Żydowskiego Związku Wojskowego w szeregach którego walczyli: Paweł Frenkiel, Leon Rodal czy Dawid Wdowiński.
Niestety nie ma już wśród nas żyjących bohaterów zrywu powstańczego. Pod koniec ubiegłego roku pożegnaliśmy Symchę Rotema – Ratajzera ps. Kazik, ostatniego uczestnika walczącego getta i powstania warszawskiego. Cześć jego pamięci!”
Aby obejrzeć galerię zdjęć – kliknij w miniatury
Fot. Chrystian Orzeszko/Słowo Żydowskie
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
[:]
