by tskzZa nami kolejna już odsłona Dni Pamięci – Łódzkich Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Jak co roku, czterodniowy program wydarzenia wypełniony był wyjątkowymi koncertami, przedstawieniami i spotkaniami z niezwykłymi ludźmi. Tegoroczna edycja cieszyła się szczególnym zainteresowaniem – z kasy Teatru im. Stefana Jaracza na kilka dni przed rozpoczęciem wydarzenia zniknęły niemalże wszystkie wejściówki!
Inauguracja, która miała miejsce 26 stycznia na Dużej Scenie Teatru, rozpoczęła się wystąpieniem Chóru Dziecięcego Miasta Łodzi. Następnie publiczność powitali m.in. prezes Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Artur Hofman, wicemarszałek województwa łódzkiego Zbigniew Ziemba oraz przedstawiciel Wydziału Kultury UM Miasta Łodzi Marcin Derengowski. Główną atrakcją wieczoru był jednak występ niesamowitych artystów – mieszkającej na co dzień w Izraelu pieśniarki Olgi Avigail Mieleszczuk i zespołu Tango Attack. Koncert „Shalom Jerozolimo” przeniósł wszystkich zebranych w świat bajkowych, żydowskich pieśni.
Najważniejsza część obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu odbyła się 27 stycznia na Stacji Radegast, skąd od początku 1942 roku wywożono ludność żydowską do obozów zagłady. Jak co roku przedstawiciele organizacji żydowskich, władz miejskich, wojewódzkich i państwowych złożyli wieńce w hołdzie ofiarom największej zbrodni w dziejach ludzkości. W uroczystości wzięli udział m.in. przedstawiciel Departamentu Dyplomacji Publicznej MSZ Jarosław Godun, wicewojewoda łódzki Marek Mazur, pełnomocnik Prezydenta Łodzi ds. Dziedzictwa Łodzi Mariusz Goss oraz przewodniczący Rady Miasta prof. Marcin Gołaszewski. Musimy przypomnieć naszym dzieciom o tym, by wiedziały, że zbrodnia Holokaustu była rzeczywiście czymś wyjątkowym w historii świata. Ludzie od zarania dziejów zabijali się, mordowali, armie walczyły przeciwko sobie, lecz tylko niemiecki nazizm postanowił zgładzić cały naród – powiedział prezes TSKŻ Artur Hofman. Podczas uroczystości odczytany został także list Marszałka Sejmu RP Szymona Hołowni, który przypomniał wszystkim, jak ważna jest pamięć: Wśród nas jest już niewielu Ocalałych. […] Ale pamięć o Zagładzie nie może odejść wraz z ostatnimi świadkami. Ważna jest zatem dbałość o Miejsca Pamięci, a także zgromadzone artefakty, ponieważ są one przejmującymi dowodami zbrodni, niemymi świadkami tragedii. Na zakończenie obchodów rabin GWŻ w Łodzi Dawid Szychowski odmówił modlitwę w intencji wszystkich ofiar Szoa.
Tego samego dnia wieczorem na Małej Scenie Teatru im. Stefana Jaracza odbyła się premiera spektaklu „Dwoje” w reżyserii Artura Hofmana. Przedstawienie powstało w oparciu o sztukę Rona Elishy o tym samym tytule, w której głównymi bohaterami są Anna i Chaim – ona jest Niemką chcącą nauczyć się hebrajskiego, on jest rabinem, który przez doświadczenia wojenne stracił wiarę w miłość i nadzieję. Ich spotkania powoli zaczynają zamieniać się w lekcje człowieczeństwa. W głównych rolach wystąpili Ewa Audykowska i Robert Latusek.
Spotkanie w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana i dwa spektakle w Teatrze im. Stefana Jaracza – tak wyglądały niedzielne obchody XIV Dni Pamięci. W Centrum Dialogu odbyło się spotkanie Anną Bikont – dziennikarką, reporterką i autorką kilkunastu książek, w tym wielu o tematyce żydowskiej. „My z Jedwabnego”, „Sendlerowa. W ukryciu” i najnowsza „Nigdy nie byłaś Żydówką. Sześć opowieści o dziewczynkach”, to tylko kilka pozycji, które dotykają trudnych relacji polsko-żydowskich. Spotkanie poprowadziła dyrektor Centrum Joanna Podolska.
„Za mało kołysanek kołysałam” to kolejna z propozycji na niedzielne popołudnie. Aktorka Katarzyna Post przy akompaniamencie specjalnie skomponowanej w tym celu muzyki gitarowo-elektrycznej, zaprezentowała widowni zbiór wierszy poetek i poetów żydowskich.
Dzień 28 stycznia zakończył się kolejną prezentacją sztuki „Dwoje” na deskach Teatru Jaracza.
Gala finałowa Dni Pamięci rozpoczęła się od przemówień znamienitych gości. Swoją wdzięczność za zorganizowanie tak wspaniałego wydarzenia wyraził ambasador Izraela w Polsce dr Yacov Livne. Wicewojewoda łódzki Marek Mazur w swojej wypowiedzi podkreślił jak ważna jest pamięć wobec tych, którzy przez stulecia żyli razem z Polakami na jednej ziemi. Na scenie mogliśmy także usłyszeć przemówienia Marcina Derengowskiego z Wydziału Kultury Miasta Łodzi, wicemarszałka województwa łódzkiego Piotra Adamczyka, dyrektora Teatru im. Stefana Jaracza Michała Chorosińskiego oraz prezesa TSKŻ Artura Hofmana. Za zaangażowanie i zainteresowanie podziękowała wszystkim zebranym także pomysłodawczyni projektu Magdalena Majsterkiewicz.
Galę uświetnił występ aktorki i piosenkarki Anny Dereszowskiej, której akompaniował zespół Gang Tango, w skład którego wchodzą: Anna Wandtke (skrzypce), Piotr Kopietz (bandoneon), Mirosław Feldgebel (fortepian) i Sebastian Wypych (kontrabas i kierownictwo artystyczne). W repertuarze koncertu „Tango mych marzeń i snów” nie zabrakło międzywojennych tang skomponowanych przez artystów żydowskiego pochodzenia, w tym m.in. przez Henryka Warsa, Władysława Szpilmana, czy też Jerzego Petersburskiego.
Na szczególną uwagę zasługuje także Specjalny Pakiet Edukacyjny Dni Pamięci, z którego uczniowie mieli okazję skorzystać już po raz ósmy. Tegoroczny program obejmował warsztaty zorganizowane przez Muzeum Getta Warszawskiego i Muzeum Miasta Łodzi, a także spektakle dla najmłodszych w wykonaniu Teatru Nieoczywistego i Grupy (Od)Nowa. Jednym z punktów edukacyjnego pakietu było spotkanie z dr Markiem Michalakiem, byłym Rzecznikiem Praw Dziecka, przewodniczącym Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka i Kawalerem Orderu Uśmiechu. Uwielbiany przez dzieci pedagog porozmawiał z uczniami o jednych z najważniejszych wartości w życiu człowieka – tolerancji i empatii.
Dziękujemy wszystkim – współorganizatorom, partnerom, patronom medialnym, prowadzącym warsztaty i artystom – za ogromne zaangażowanie i chęci do tworzenia tak niespotykanego projektu, jakim są Dni Pamięci! Szczególne podziękowania należą się osobie, bez której ta inicjatywa nigdy nie ujrzałaby światła dziennego – koordynatorce projektu Magdalenie Majsterkiewicz!
Dni Pamięci – Łódzkie Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu rokrocznie od czternastu lat organizowane są z inicjatywy TSKŻ, we wsparciu Teatru im. Stefana Jaracz w Łodzi, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi oraz Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Wydarzenie zrealizowano dzięki dotacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
fot. Marcin Nowak
