by tskz[:pl]
W tym roku mija dwadzieścia lat odkąd został stworzony we Wrocławiu jednen z trzech największych festiwali żydowskich w Polsce. Simcha w języku hebrajskim oznacza radość i to właśnie wspólne radosne świętowanie oraz odkrywanie bogactwa żydowskiej kultury ma być najważniejsze podczas tej jubileuszowej edycji! Tegoroczna SIMCHA odbędzie się w dniach 2-8 czerwca w Synagodze Pod Białym Bocianem. TSKŻ jest organizatorem koncertu inauguracyjnego.
Od Spotkań z Kulturą Żydowską do Festiwalu SIMCHA
Początek Festiwalu Kultury Żydowskiej we Wrocławiu sięga 1999 roku. Pierwsze edycje imprezy odbywały się pod nazwą Spotkań z Kulturą Żydowską (Festiwal Kultury Żydowskiej SIMCHA funkcjonuje od 2005 roku), a jego uczestnicy dobrze pamiętają wygląd Synagogi Pod Białym Bocianem jeszcze przed remontem. Historia SIMCHY, która od początku odbywała się w Dzielnicy Wzajemnego Szacunku, a zwłaszcza w Synagodze, przeplatała się z historią wieloletniego remontu tego wyjątkowego obiektu – dzieła wybitnego architekta Carla Ferdinanda Langhansa Młodszego, syna twórcy berlińskiej Bramy Brandenburskiej. Stali bywalcy Festiwalu dobrze pamiętają pierwszą odsłonę Spotkań, które nie mogły się jeszcze odbyć się w zrujnowanej wówczas Synagodze Pod Białym Bocianem, a wydarzenia zaplanowano w różnych miejscach Wrocławia: pomieszczeniach Gminy Żydowskiej, Galerii „W pasażu” i innych miejscach. Festiwal, który dziś nosi nazwę SIMCHA, co w języku hebrajskim oznacza radość, powstał z inspiracji Karoliny Szykier – Koszuckiej, która, jako dyrektor organizacyjny, kierowała nim, wraz z drugim współzałożycielem, Stanisławem Rybarczykiem, jego dyrektorem artystycznym, aż do 2008 roku.. Tegoroczna, dwudziesta edycja Festiwalu będzie również okazją do spotkania z Karoliną Szykier-Koszucką oraz pozostałymi założycielami: Stanisławem Rybarczykiem i Jerzym Kichlerem (2 czerwca, 19:00 Narodziny SIMCHY: spotkanie z założycielami, Synagoga Pod Białym Bocianem, wstęp wolny) i posłuchania wspomnień o początkach tej ważnej imprezy, która nie tylko integruje wrocławską społeczność, podkreśla atuty różnic kulturowych i różnorodność Wrocławia, ale również edukuje oraz promuje otwartość i tolerancję.
Radość na 20-lecie!
Dwudziestolecie wrocławskiego Festiwalu Kultury Żydowskiej to ogromny powód do radości. Wspólne świętowanie umożliwi nam bogaty w różnorodne atrakcje program tegorocznej edycji Festiwalu. Dni od 2 do 8 czerwca to świetna okazja do zatrzymania się na chwilę w codziennym biegu, wspólnego bycia razem i odkrywania okazji do cieszenia się nawet z najprostszych rzeczy takich jak przygotowanie posiłku. W programie SIMCHY znajdziemy warsztaty kulinarne przybliżające uczestnikom tajniki kuchni żydowskiej i współczesnej kuchni izraelskiej, które poprowadzi rebecyn Danielle Chaimovitz Basok (3 czerwca, od 14:30 w Stołówce Gminy Żydowskiej, udział płatny: 25 zł, zapisy: zapisy@proarte.org.pl). Warsztaty poprzedzi otwarty dla wszystkich wykład rebecyn pt. Podroż poprzez kuchnię izraelską (3 czerwca o 13:00, Szul, wstęp wolny).
Sztuka: koncerty, wystawy, poezja, filmy i warsztaty
Znakomitą okazją do radości jest obcowanie ze sztuką wykonywaną na bardzo wysokim poziomie artystycznym, którą zapewnią nam koncerty w Synagodze Pod Białym Bocianem takich zespołów jak: Klezmafour, The Libyans, Mamalör, Sztetl i Dorota Helbin z zespołem, wystawy czy pokazy filmów (projekcje filmowe z Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Żydowskie Motywy od 3 do 7 czerwca o 23:00 w Synagodze Pod Białym Bocianem, wstęp wolny). W tym roku podczas festiwalu obejrzymy także aż cztery ciekawe wystawy! Koniecznie trzeba odwiedzić Galerię Platon (ul. Krupnicza 13), by zobaczyć wystawę Klimaty Jeruzalem – fotografie Maxa Meira Mroza (wernisaż 3 czerwca o 18:30, wstęp wolny). Także w niedzielę 3 czerwca, która jest jednocześnie festiwalowym Dniem Izraela, warto udać się o 15:30 na wernisaż wystawy Wkład Żydów Polskich w Rozwój Izraela, na którym ponadto usłyszymy wykład Jerzego Kichlera pt. Nielegalna emigracja Żydów Polskich do Izraela po II wojnie światowej (wykład i wystawa w siedzibie TSKŻ, ul. Świdnicka 28, wstęp wolny). Kolejna ekspozycja zostanie otwarta dzień później, w poniedziałek 4 czerwca. Będzie to wystawa Z narażeniem życia – Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady, przygotowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, którą będziemy gościć w Narodowym Forum Muzyki (wernisaż 4 czerwca o 17:30, wstęp wolny). 5 czerwca ponownie będziemy odkrywać żydowski świat poprzez fotografie . W tym dniu warto wybrać się do nowego miejsca na kulturalnej mapie Wrocławia – Recepcji (ul. Ruska 46) na wernisaż wystawy Świat utracony. Żydzi Polscy – fotografie z lat 1918-1939 przygotowanej przez Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie. Wernisaż wystawy o 18:30 wzbogaci wykład Teresy Śmiechowskiej z Żydowskiego Instytutu Historycznego, wstęp wolny.
Bardzo ciekawie zapowiada się też niecodzienna możliwość zwiedzenia wystawy stałej w Muzeum Miejskim we Wrocławiu. Tym razem po fragmencie tej niezwykłej wrocławskiej ekspozycji przewodnik poprowadzi nas zupełnie innym kluczem – Żydowskimi Śladami w 1000-letnim Wrocławiu. Oprowadzać będzie Renata Wilkoszewska-Krakowska z Muzeum Miejskiego Wrocławia. Wstęp jest bezpłatny, ale ilość miejsc ograniczona – obowiązują zapisy: zapisy@proarte.org.pl. Zwiedzanie odbędzie się 6 czerwca o 15:30.
W tym roku publiczność SIMCHY będzie miała również okazję obcować z poezją. Cwika Szternfeld – poeta z Izraela spotka się z czytelnikami w niedzielę 3 czerwca o 17:00 w Cocofli. Spotkanie wokół jego tomiku poezji Po polsku poprowadzi redaktor Witold Podedworny z Oficyny Wydawniczej ATUT, wstęp wolny. Natomiast w poniedziałek 4 czerwca o 18:30 w Mleczarni Robert Koszucki będzie czytał wiersze Jehudy Amichaja, jednego z najwybitniejszych poetów izraelskich, wstęp wolny.
Niemniejszą satysfakcję z obcowania ze sztuką przyniesie z pewnością próba własnych sił w tradycyjnym tańcu żydowskim (otwarte wieczorne warsztaty tańca od 3 do 7 czerwca codziennie o 21:30 poprowadzi na dziedzińcu Synagogi Marta Koronkiewicz), czy nauce języka (warsztaty językowe: hebrajski, jidysz, ladino, szczegóły w programie na www.sichmacha.art.pl, wstęp wolny).
Jarmark Żydowski, spacery z przewodnikiem
W niedzielę 3 czerwca zdecydowanie nie można ominąć całodziennego (od 10:00 do 21:00), barwnego Jarmarku Żydowskim na dziedzińcu Synagogi Pod Białym Bocianem i Promenadzie Staromiejskiej (Bulwar Tadka Jasińskiego). Czekać tam będą wystawcy i restauratorzy oferujący żywność koszerną, produkty ekologiczne, rękodzieło, sztukę, zabawki, ubrania, pamiątki i kosmetyki z minerałami z Morza Martwego. W ramach Jarmarku od 11:00 na Bulwarze Tadka Jasińskiego odbędzie się także SIMCHA DZIECIOM: DZIECINIEC, czyli warsztaty i zabawy z międzynarodowymi animatorami ze Stowarzyszenia TRATWA.
Wyjątkowo atrakcyjnie zapowiadają się także spacery z przewodnikiem. Jeden z nich będzie wspólną wyprawą rowerową z Jerzym Kichlerem śladami Przewodnika po Żydowskim Wrocławiu (7 czerwca 18:00, udział bezpłatny, obowiązują zapisy: zapisy@proarte.org.pl) a drugi wędrówką z Anną Nienartowicz Szlakiem Żydowskich Kobiet Breslau i Wrocławia (7 czerwca 16:00, udział bezpłatny, obowiązują zapisy: zapisy@proarte.org.pl) .
Wykłady, panele dyskusyjne, żydowskie tradycje
Festiwal SIMCHA dba o to, by przypominać historię, edukować, pozwalać poznać i zrozumieć różnorodność żydowskiej kultury. Jest to równie ważne dla żyjącej tutaj mniejszości żydowskiej, jak i dla pozostałych mieszkańców miasta – ich sąsiadów. Podczas festiwalowych dni wielokrotnie będzie okazja do wysłuchania interesujących wykładów czy włączenia się do dyskusji m.in. na temat Sprawiedliwych wśród Narodów Świata (4 czerwca, 16:00 Spotkanie z ocalałymi z Holocaustu i Sprawiedliwymi wśród Narodów Świata – rozmowa i prezentacja prywatnych pamiątek, Synagoga, wstęp wolny) . Odbędzie się także panel dyskusyjny wokół wydarzeń marca 1968 (5 czerwca, 16:00, Synagoga, wstęp wolny), w którym wezmą udział m.in.: prof. dr hab. Adam Jezierski /Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego/, prof. dr hab. Roman Kołacz /Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu/, prof. dr hab. Krzysztof Wronecki /Dolnośląskie Centrum Chorób Serca/ i Anatol Kaszen z wrocławskiej Gminy Żydowskiej. Warto zwrócić również uwagę na następujące wykłady. 5 czerwca o 15:00 Katarzyna Podolec w wystąpieniu pt. Kto was zaraził teatrem? Kolekcja Jakuba i Lii Rotbaumów w zbiorach Ossolineum opowie o Jakubie Rotbaumie – znanym żydowskim reżyserze teatralnym i malarzu, który od 1949 roku mieszał we Wrocławiu i jego siostrze Lii Rotbaum – choreografce i reżycerce operowej, która wykładała w Wyższej Szkole Muzycznejwe Wrocławiu i reżyserowała przedstawienia w Operze Wrocławskiej (Stołówka Gminy Żydowskiej, wstęp wolny). Wraz z dwudziestoleciem SIMCHY obchodzimy w tym roku dwudziestolecie powstania pierwszej po przełomie 1989 r. wrocławskiej szkoły żydowskiej, której inicjatorką była Lucyna Rojzen. To właśnie Ona 7 czerwca o 17:30 w swoim wystąpieniu będzie wspominać Odrodzenie szkolnictwa żydowskiego we Wrocławiu po 1989 roku (Cocofli, wstęp wolny). W ostatnim dniu Festiwalu, 8 czerwca o 16:00 rebecyn Danielle Chaimovitz Basok opowie o tym, co znaczy Szabat w życiu żydowskiej kobiety (Stołówka Gminy Żydowskiej, wstęp wolny).
Wyjątkowym wydarzeniem z okazji 20-lecia SIMCHY będzie także Dzień z rabinami. W środę 6 czerwca we Wrocławiu spotkają się rabini reprezentujący trzy różne rodzaje judaizmu. Z Warszawy przyjedzie rabinka Małgorzata Kordowicz reprezentująca ruch konserwatywny (spotkanie o 17:00 w Stołówce, wstęp wolny) oraz rabin Stas Wojciechowicz będący przedstawicielem ruchu reformowanego w judaizmie (spotkanie o 16:00 w Szulu, wstęp wolny). Wrocław będzie zaś reprezentował rabin David Basok /judaizm ortodoksyjny/. Wszyscy troje o 18:00 wezmą udział w panelu dyskusyjnym dotyczącym kondycji i przyszłości judaizmu w Polsce, który poprowadzi Jerzy Kichler (członek Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu).
Ponadto, jak co roku, można będzie uczestniczyć w tradycyjnych wydarzeniach życia żydowskiego, takich jak przygotowania do Szabatu – Biała Noc, którą prowadzi rabin David Basok rozpocznie się 7 czerwca o 23:00 (udział bezpłatny, obowiązują zapisy: zapisy@proarte.org.pl). Odbędzie się także spotkanie z rabinem Davidem Basokiem, podczas, którego będzie można zatać każde nurtujące nas pytanie dotyczące judaizu i żydowskiego życia (spotkanie pt. Pytania i odpoweidzi. Wszytskie pytania są koszerne, 8 czerwca, 17:30 w Szulu, wstęp wolny). Udział można wziąć również w otwartym dla wszystkich nabożeństwie Kabalat Szabat na powitanie Szabatu. Chętni mogą także uczestniczyć w kolacji szabatowej organizowanej przez Gminę Wyznaniową Żydowską we Wrocławiu, która odbędzie się 8 czerwca o 20:00 w Synagodze Pod Białym Bocianem (bilety w cenie 100 zł do kupienia w Ciż Cafe Centrum Informacji Żydowskiej, ul. Włodkowica 9 lub w Synagodze Pod Białym Bocianem).
Na większość wydarzeń odbywających się w ramach 20. Festiwalu Kultury Żydowskiej SIMCHA wstęp jest bezpłatny. Szczegółowych informacji o programie oraz o biletach na koncerty, warsztaty kulinarne i kolację szabatową należy szukać na www.simcha.art.pl.
Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Gminy Wrocław www.wroclaw.pl, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Taube Philantropies, Ambasady Izraela w Warszawie.
[:en]
This year marks twenty years since one of the three largest Jewish festivals in Poland was created in Wrocław. Simcha in Hebrew means joy and it is the common joyful celebration and discovering the richness of Jewish culture that is to be the most important during this jubilee edition! This year’s SIMCHA will take place from June 2-8 in the White Stork Synagogue. TSKŻ is the organizer of the inaugural concert.
[:]
